Tijdens de wakkere uren van de dag krijgen we het steeds drukker, zowel persoonlijk als professioneel. Ons moderne leven draait vooral om het wakker zijn, en we nemen steeds minder tijd om te slapen. Elke dag krijgen we ook een stroom aan nieuwe informatie te verwerken. Slaap is een vitaal onderdeel van onze dag, omdat ons lichaam dan herstelt en nieuwe energie krijgt om zich voor te bereiden op de volgende dag.
Geloof het of niet, slaap is echt een heel actief, rijk en genuanceerd fenomeen. Tijdens je slaap doorlopen je lichaam en je brein verschillende fasen die elk herkenbaar zijn aan een ander activiteitenpatroon. Tijdens je diepe slaap duikt de temperatuur van je lichaam bijvoorbeeld flink naar beneden. Tijdens deze diepe slaap, ongeveer 15-20% van een gemiddelde nacht, zien we ook dat de bloeddruk daalt tot het laagste punt van de dag. Waarom is deze fase zo belangrijk? Het verlagen van je lichaamstemperatuur en hartslag is nodig voor het vitale herstel van weefsels en organen. Dat is de reden dat korte slapers een aanzienlijk groter risico lopen op hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten.
Een andere vitale fase van de slaap is de REM-slaap, die ongeveer 20-25% van je gemiddelde nacht uitmaakt. Tijdens je REM-slaap zul je veel dromen, maar we zien ook dat de informatie die we gedurende de dag hebben opgenomen in deze fase een plek krijgt en naar ons langetermijngeheugen wordt getransporteerd. Onze hersenen en ons lichaam kunnen dus niet zonder slaap.
De laatste jaren hebben onderzoekers iets fascinerends ontdekt over slapen en de hersenen. We hebben bewijs dat gifstoffen sneller uit de hersenen worden afgevoerd als we slapen, vergeleken met de wakkere uren. ’s Nachts stroomt hersenvloeistof sneller door de hersenen dan als we wakker zijn. Deze vloeistof spoelt de hersenen en voert zo gevaarlijke gifstoffen af die zich opstapelen als we wakker zijn, bij het ontvangen en verwerken van informatie en bij de normale slijtage van de dag. De afvoer van deze gifstoffen is absoluut cruciaal, anders kunnen ze zich ophopen in je hersenen en verhogen ze je risico op problemen op de lange termijn, zoals neurocognitieve achteruitgang of de ziekte van Alzheimer.
We weten allemaal maar al te goed dat je gedrag verandert als je te kort hebt geslapen. Hier hebben we ook fysiologisch bewijs voor. Korte slapers hebben meer activiteit in de “vecht of vlucht” gebieden van de hersenen dan gezonde slapers. Na een korte nacht slapen is de kans dus groter dat je een “kort lontje” hebt, of dat je onaardig bent tegen je geliefden. Korte slapers hebben bovendien vaker last van een depressieve stemming, zijn prikkelbaarder, angstiger, minder goed in staat tot empathie, en hebben meer moeite met negatieve ervaringen of slecht nieuws. Aan de andere kant zijn we veel positiever gestemd, gelukkiger en beter in staat om slecht nieuws en onfortuinlijke gebeurtenissen in het juiste perspectief te zien als we een gezonde nachtrust hebben. We zijn begripvoller en hebben meer medeleven met de mensen om ons heen.
Net als gezonde voeding en beweging is slaap een cruciaal onderdeel van onze dagelijkse routine. Slaap is de tijd waarin onze hersenen en ons lichaam herstellen na een lange dag en zich voorbereiden op een nieuwe dag. Het is een mythe dat we ook toekunnen met een kortere nachtrust (minder dan 7 uur per nacht) zonder daar de gevolgen van te dragen. Ik daag jullie uit om meer te slapen, om vol passie meer tijd te besteden aan dit belangrijke proces dat zich elke nacht weer herhaalt.
